Amadeus (Bogumil?) Sekulić (1847-1927)

(Ne)poznati slikar poreklom iz Bečkereka

U dosadašnjoj literaturi o zrenjaninskim slikarima (koliko ja znam) nije pomenuto ime slikara Amadeusa Sekulića. U stranoj literaturi njegovo ime se najčešće spominje u starim aukcijskim katalozima i vodičima, koji ne pružaju dovoljno informacija o životu i radu ovog slikara. Pokušaćemo zato da prikupimo ove skromne podatke za neku buduću biografiju.

Najzanimljiviji podatak o slikaru Amadeusu Sekuliću nam donosi studija Teodora Frimela o jednom od najvećih kompozitora svih vremena – Ludvigu van Betovenu iz 1901. godine. U kratkom odeljku koji se odnosi na Betovenove pretke se navodi da jedna mala minijatura iz 18. veka u vlasništvu slikara Amadeusa Sekulića iz Beča predstavlja dedu Ludviga Van Betovena.

Značajne podatke za biografiju Amadeusa Sekulića nam nudi Vodič kroz Umetničku galeriju Umetničko-istorijskog muzeja u Beču iz 1908. godine. Tu se navodi da je rođen 26. novembra 1847. godine. Rane slikarske pouke je primio od slikara Luiđija Rostanjija. [Ovaj italijanski slikar, poreklom iz Rima, rođen je oko 1832. godine, a aktivan je bio u Budimpešti i Beču]. Nakon toga pohađa kurseve profesora Gajgera na bečkoj akademiji, a potom odlazi na studijska putovanja u Veneciju (gde radi pod uticajem španskih slikara Martina Rika, Franciska del Kampa, Rohelia Eguskuiza i dr), Rim i Pariz.

U Vodiču se dalje navodi da je Sekulić poznat po svojim portretima i pejzažima. U zbirci muzeja nalaze se dva njegova dela. Prvo je portret Petera Joh. Nep. Gajgera (1805-1880), poznatog bečkog slikara i profesora akademije prepoznatljivog po svojim orijentalnim i erotskim delima, neuobičajenim za jednog dvorskog slikara. Portret je slikan 1891. godine u Beču na osnovu fotografije napravljene još za života slikara. Drugo delo je portret vajara Vinzenz-a Pilz-a (1816-1896), koji je (vrlo interesantno) poznat po svojoj skulpturi Betovena iz 1877. godine.

Stara aukcijska kuća Albert Kende iz Beča je 1930-te godine ponudila na prodaju sliku Dvorac u Gars am Kampu iz 1889-te godine. Slika je signirana imenom Amadeusa Sekulića (Szekulics). Uz uobičajene podatke o tehnici (ulje na drvetu) i dimenzijama dati su i kratki podaci o samom autoru. Amadeus je rođen u Velikom Bečkereku, a umro je u Beču.

Mnogo godina kasnije (1979), u čuvenoj bečkoj aukcijskoj kući Doroteum nuđena su na prodaju dva rada A. Sekulića, Pejzaž kod Gmundena i Bašta kod Gmundena. Ove scene su naslikane u malom živopisnom gradiću u Gornjoj Austriji.

Na osnovu priloženih podataka možemo pretpostaviti da je slikar Amadeus Sekulić vrlo rano napustio Bečkerek. Verovatno je jedno vreme radio na prostoru Ugarske, jer je čak i kasnije po odlasku u Beč koristio mađarsku transkripciju prezimena. Na osnovu datiranih radova vidimo da je u Beču aktivan od 1880-tih. Njegova inspiracija su svakako bili predeli Austrije, ali i značajan kulturni i umetnički život Beča, a to se vidi na osnovu  sačuvanih portreta kolega umetnika. Amadeus se vrlo lako adaptirao na život u Beču, ali se postavlja pitanje da li je zaboravio na svoj zavičaj i da li se vraćao u Bečkerek. Buduća istraživanja bi trebala da odgovore na mnoga pitanja. Jedno od njih bi moglo da bude i da li je bio u bliskoj rodbinskoj vezi sa bečkerečkim slikarem Aleksandrom Sekulićem (1877-1942), i ako jeste, da li je bilo kontakata među njima.

D.V.