(povodom
novih otkrića)
U periodu od 25.04-05.05.2012. na
Trgu slobode, u trouglu zgrada Opštine, muzeja i škole Nikola Tesla, rađeni su
radovi na rekonstrukciji saobraćajne signalizacije. Prilikom kopanja rovova
nađeni su ostaci starijih građevinskih poduhvata, a Zavod za zaštitu spomenika
je pozvan da, nažalost, samo isprati radove.
Ispred južnog krila zgrade Opštine, neposredno
ispod asfalta, pronađen je zid od cigala za koji se osnovano sumnja da je bio temelj
nekadašnje ograde zgrade Županije, koja je postojala na tom mestu u periodu od
1887. do 1962. godine. Sa druge strane, na trotoaru ispred zgrade muzeja, neposredno
ispod asfalta, pronađena je stara staza od naslaganih cigala na kant. Na osnovu
starih fotografija sa kraja XIX i početka XX veka možemo videti jedan splet staza
i površina od opeke, lomljenog kamena i kaldrme koja je prekrivala nekadašnji
trg, tako da možemo konstatovati da je staza bila deo ovog konfuznog sistema
koji je nastajao tokom određenog dužeg perioda.
Najznačajnije, ali i
najmisterioznije je svakako otkriće jednog zida kod samog ugla južnog krila
zgrade Opštine, koji počinje na dubini od oko 70 cm i spušta se u dubinu na
više od 180 cm. Zid se pruža u pravcu juga, tj. Begeja. Prilikom kopanja
konstatovan je ispod današnjeg sloja betona i lomljenog kamena i sloj paljevine
širok tridesetak santimetara, koji je po svemu sudeći nastao 1807. godine u
velikom požaru koji je ruinirao staro gradsko jezgro. Šira i dublja analiza
otkrivenog zida apsolutno nije bila moguća, jer su radovi izvođeni velikom
brzinom (zbog nastupajućih izbora), ali i zbog toga što niko ne bi hteo da
finansira poduhvat koji bi proširio zonu iskopavanja oko novootkrivenog zida.
Pošto nije bilo moguće uraditi
opsežnija istraživanja ostaju nam samo pretpostavke šta bi ovaj zid mogao da
predstavlja. Prva pomisao bi mogla biti da se radi o staroj kanalizaciji iz XIX
veka, ali je zid ipak pomalo predubok za tako nešto. Opet, ako zid uporedimo sa
slojem paljevine koji bi moglo biti iz 1807, vidimo da se zid nalazi na mnogo
dubljem arheološkom sloju i mogao bi biti stariji. Sa druge strane, ni stare
mape grada nam ne pružaju previše informacija. Na mapi iz 1881, koja prikazuje
stanje iz vremena pre dogradnje bočnih krila Opštine, vidimo da je na tom mestu
postojao jedan objekat koji je izlazio iz linije današnje regulacije. Međutim,
sigurne potvrde za ovo svakako da nema. Ostaje nam samo da se nadamo da će neko
buduće istraživanje odgovoriti na ovo pitanje iz prošlosti našeg grada.
D.V.
Special
thanx: arheo. Marija Radosavljević Bešlin
Нема коментара:
Постави коментар