(Ne)poznati
slikar poreklom iz Bečkereka
U dosadašnjoj literaturi o zrenjaninskim slikarima (koliko
ja znam) nije pomenuto ime slikara Amadeusa Sekulića. U stranoj literaturi
njegovo ime se najčešće spominje u starim aukcijskim katalozima i vodičima,
koji ne pružaju dovoljno informacija o životu i radu ovog slikara. Pokušaćemo
zato da prikupimo ove skromne podatke za neku buduću biografiju.
Najzanimljiviji podatak o slikaru Amadeusu Sekuliću nam
donosi studija Teodora Frimela o jednom od najvećih kompozitora svih vremena –
Ludvigu van Betovenu iz 1901. godine. U kratkom odeljku koji se odnosi na
Betovenove pretke se navodi da jedna mala minijatura iz 18. veka u vlasništvu
slikara Amadeusa Sekulića iz Beča predstavlja dedu Ludviga Van Betovena.
Značajne podatke za biografiju Amadeusa Sekulića nam nudi Vodič kroz Umetničku galeriju
Umetničko-istorijskog muzeja u Beču iz 1908. godine. Tu se navodi da je rođen
26. novembra 1847. godine. Rane slikarske pouke je primio od slikara Luiđija
Rostanjija. [Ovaj italijanski slikar, poreklom iz Rima, rođen je oko 1832.
godine, a aktivan je bio u Budimpešti i Beču]. Nakon toga pohađa kurseve
profesora Gajgera na bečkoj akademiji, a potom odlazi na studijska putovanja u
Veneciju (gde radi pod uticajem španskih slikara Martina Rika, Franciska del
Kampa, Rohelia Eguskuiza i dr), Rim i Pariz.
U Vodiču se dalje navodi da je Sekulić poznat po svojim
portretima i pejzažima. U zbirci muzeja nalaze se dva njegova dela. Prvo je
portret Petera Joh. Nep. Gajgera (1805-1880), poznatog bečkog slikara i
profesora akademije prepoznatljivog po svojim orijentalnim i erotskim delima,
neuobičajenim za jednog dvorskog slikara. Portret je slikan 1891. godine u Beču
na osnovu fotografije napravljene još za života slikara. Drugo delo je portret
vajara Vinzenz-a Pilz-a (1816-1896), koji je (vrlo interesantno) poznat po svojoj
skulpturi Betovena iz 1877. godine.
Stara aukcijska kuća Albert Kende iz Beča je 1930-te godine
ponudila na prodaju sliku Dvorac u Gars am Kampu iz 1889-te godine. Slika je
signirana imenom Amadeusa Sekulića (Szekulics).
Uz uobičajene podatke o tehnici (ulje na drvetu) i dimenzijama dati su i kratki
podaci o samom autoru. Amadeus je rođen u Velikom Bečkereku, a umro je u Beču.
Mnogo godina kasnije (1979), u čuvenoj bečkoj aukcijskoj
kući Doroteum nuđena su na prodaju dva rada A. Sekulića, Pejzaž kod Gmundena i
Bašta kod Gmundena. Ove scene su naslikane u malom živopisnom gradiću u Gornjoj
Austriji.
Na osnovu priloženih podataka možemo pretpostaviti da je
slikar Amadeus Sekulić vrlo rano napustio Bečkerek. Verovatno je jedno vreme
radio na prostoru Ugarske, jer je čak i kasnije po odlasku u Beč koristio
mađarsku transkripciju prezimena. Na osnovu datiranih radova vidimo da je u
Beču aktivan od 1880-tih. Njegova inspiracija su svakako bili predeli Austrije,
ali i značajan kulturni i umetnički život Beča, a to se vidi na osnovu sačuvanih portreta kolega umetnika. Amadeus
se vrlo lako adaptirao na život u Beču, ali se postavlja pitanje da li je
zaboravio na svoj zavičaj i da li se vraćao u Bečkerek. Buduća istraživanja bi
trebala da odgovore na mnoga pitanja. Jedno od njih bi moglo da bude i da li je
bio u bliskoj rodbinskoj vezi sa bečkerečkim slikarem Aleksandrom Sekulićem
(1877-1942), i ako jeste, da li je bilo kontakata među njima.
D.V.